W ramach działalności statutowej Polskiego Stowarzyszenia Rozwoju Fotowoltaiki (PSRF) promujemy m.in. ciekawe, wydajne i nietypowe rozwiązania, które obrazują niesamowite możliwości zabudowy instalacji fotowoltaicznych w nieoczywistych lokalizacjach, przy optymalnych warunkach zarówno produkcji, jak też zużycia energii elektrycznej w bezpośrednim sąsiedztwie nowobudowanej instalacji PV.
W zeszłym roku członkowie tworzonego wówczas PSRF wizytowali pierwszą pływającą farmę fotowoltaiczną w Polsce i w konsekwencji tej wizji lokalnej narodził się pomysł promocji i działań doradczych, w celu optymalizacji i rozwoju kolejnych tego typu wdrożeń w Polsce, jako jeden z głównych celów PSRF.
Takim wdrożeniem, charakteryzującym się m. in. przemyślaną optymalizacją konfiguracji z punktu widzenia profilu produkcji instalacji oraz konsumpcji energii elektrycznej zakładu, z całą pewnością może poszczycić się z nowa inwestycja Wodociągów Chrzanowskich, gdzie dzięki inspiracji PSRF, na powierzchni jednego z wyłączonych do niedawna z użytkowania zbiorników osadowych na terenie SUW Trzebionka, powstaje pierwsza, pionierska w Wodociągach Chrzanowskich i jedna z niewielu w całym kraju pływająca instalacja fotowoltaiczna.
Montaż pływającej instalacji realizuje firma ARTA Sp. z o.o. , polski lider tego rodzaju rozwiązań, a sercem instalacji jest inwerter firmy Growatt, czyli jednego z członków wspierających PSRF.
Inwestycja jest interesująca i inspirująca z uwagi na optymalne dopasowanie mocy instalacji do profilu konsumpcji energii elektrycznej zakładu SUW Trzebionka Wodociągów Chrzanowskich, optymalizacje zagospodarowania powierzchni pod instalację fotowoltaiczną, brak zacienienia paneli, a także naturalne chłodzenie połączone z efektem odbicia promieni słonecznych od powierzchni wody w celu zmaksymalizowania produkcji energii elektrycznej, a także z uwagi na rozwiązania docelowo zabezpieczające odpowiednią jakość, żywotność i dyspozycyjność instalacji.
W trakcie planowania, rozruchu i okresu strojenia instalacji planowana jest również optymalizacja pracy urządzeń energochłonnych zakładu w okresach zwiększonej produkcji energii elektrycznej z instalacji fotowoltaicznej, w celu maksymalizacji autokonsumpcji w czasie rzeczywistym, co docelowo wpłynie korzystnie na parametry i wolumen energii nadmiarowej, wyprowadzanej do sieci energetycznej.
Pływająca fotowoltaika jest wydajniejsza, gdyż w przypadku większości tego typu wdrożeń, pozwala nie tylko zmniejszyć lub wręcz zupełnie wyeliminować wspomniane wcześniej zacienienie, ale także znacznie ograniczyć ilość zanieczyszczeń osiadających na panelach, co ogranicza spadek wydajności produkcji instalacji z czasem, w trakcie komercyjnej eksploatacji. Z kolei woda zmniejsza temperaturę otoczenia w lecie i jednocześnie stanowi rezerwuar termiczny w okresie zimowym, co zwłaszcza w dni upalne, przekłada się na pracę paneli z wyższą wydajnością. Również modułowy sposób montażu, za pomocą pływaków zakotwiczonych do dna, pozwala na szybszą realizację obiektu niż w przypadku lądowych farm PV, a poza tym daje szanse na optymalizację nakładów inwestycyjnych (CAPEX).
Farmy fotowoltaiczne na wodzie, w większości przypadków nie wymagają ciągłej pielęgnacji terenu wokół instalacji, co ogranicza koszty eksploatacyjne, a także mogą w wielu przypadkach uwolnić alternatywny teren pod inne inwestycje.
Nie bez znaczenia, również z punktu widzenia kosztów eksploatacji, pozostaje fakt, że mobilna instalacja tego typu nie wiąże się z permanentnym zagospodarowaniem gruntu.
Instalacje fotowoltaiczne na wodzie nie są na stałe związane z gruntem, a elastyczne posadowienie stanowi pewnego rodzaju amortyzator, który może okazać się kolejnym atutem na wypadek nagłych zdarzeń atmosferycznych, czy tez niespodziewanych oddziaływań mechanicznych.
Jest to kolejne przedsięwzięcie Wodociągów Chrzanowskich mające na celu wykorzystanie OZE dla ograniczania zakupu energii elektrycznej i wykorzystania jej alternatywnych źródeł, co w efekcie przekłada się na istotne zmniejszenie kosztów działalności operacyjnej przedsiębiorstwa. Nowe instalacje o łącznej mocy 81 kW dostarczą energię elektryczną na potrzeby wydziałów technicznych zakładu i jego zaplecza magazynowego. Inwestycja pozwoli ograniczyć o ok. 20% ilość kupowanej energii elektrycznej dla bazy na Trzebionce.
Wodociągi Chrzanowskie posiadają w tej chwili już 5 innych instalacji fotowoltaicznych na swoich obiektach o łącznej mocy 142 kW. Wszystkie te zainstalowane w ostatnich 4 latach mikro-elektrownie wspomagają inne własne źródło energii elektrycznej OZE – instalację biogazowa, działającą na terenie Grupowej Oczyszczalni Ścieków w Chrzanowie, wyprodukowały łącznie w poprzednim okresie rozliczeniowym 1 274 295 kWh zielonej energii (1,274 GWh), co w ogólnym bilansie całkowitego zużycia energii w przedsiębiorstwie wynosi 16,3 %.
W pierwszym półroczu 2022 r. produkcja własnej energii bazującej na OZE wzrosła o ponad 22% i w samej chrzanowskiej oczyszczalni ścieków pokrywa już blisko 80% zapotrzebowania na prąd oraz zapewnia całkowitą samodzielność obiektu w zakresie energii cieplnej na cele technologiczne i zimowego ogrzewania pomieszczeń.
Energooszczędność jest jednym z głównych priorytetów spółki.
W pierwszych półroczu 2023 roku zostanie ponadto zainstalowany i uruchomiony na oczyszczalni w Chrzanowie trzeci agregat kogeneracyjny biogazu o mocy 100 kW. Możliwe, że pozwoli to na dojście do pełnej samowystarczalności energetycznej tego obiektu, a nawet zagospodarowanie nadwyżki energii na potrzeby kolejnego zakładu, tj. SUW Żelatowa. Kolejne niedawne inwestycje w fotowoltaikę, to zamontowana instalacja o mocy 20 kW na dachu budynku biurowego przy ul. Jagiellońskiejw Chrzanowie, a poza instalacją pływającą na Trzebionce w 2023 roku zamontowane zostaną kolejne baterie o mocy 50 kW, każda na oczyszczalniach ścieków w Sierszy i Chrzanowie.
——
Serdeczne podziękowania dla Prezesa Zarzadu Wodociągów Chrzanowskich, Łukasza Brzózki, za możliwość odbycia wizji lokalnej na terenie realizowanej inwestycji, z której fotorelację zamieszczam w niniejszej publikacji.
Adam Kampa
Członek Zarzadu PSRF, Skarbnik